භුතානය කවදාවත් වෙනත් ජාතියකට යටත්වෙලා ඉදල නෑ. බ්‍රිතාන්‍ය ඉන්දියාව යටත් කලත් භුතානය යටත් කරගෙන තිබුනෙ නෑ.
ඒ රට තමයි කාබන් විමෝචනය රින අගයක් තියෙන ලෝකෙ එකම රට ඒකෙන් කියවෙන්නෙ නෑ භූතානය වායු ගෝලයට කාබන් එකතු කරන්නෙ නෑ කියල බහුතරයක් මිනිස්සු උයන්නෙ දර ලිප්වල කාබන් එකතුවෙනව වායු ගෝලයට. පුංචි පුංචි ෆැක්ටරි වලින් මුදා හරිනව කාබන් රථවාහනවලින් පිටකරන කාබනුත් තියෙනව.
නමුත් රටේ අධික වනධාරිතාවය ඒ කාබන් ප්‍රමාණය අවශෝෂනය කර ගන්නව. රටේ හැටියට ගහකොල තියෙනව 70%ක්. අනාගත පරම්පරාව සඳහා අවම වශයෙන් භූමියෙන් 60% ක් වනාන්තර විය යුතු බව ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් නියම කරලයි තියෙන්නෙ.
ඒ රටේ පවුලේ ප්‍රධානිය තමයි මව. එයාට තමයි ගෙදර ඉඳන් තමන්ගෙ වතුපිටි වෙළඳ ආයතන සහ තවත් මොනවහරි භුමියේ සම්පත් තියෙනවනම් ඒ සියල්ලම. පිරිමින්ට ඒව අයිති නෑ. ඒ රටේ මිනිස්සු විවාහ වුනහම මනාලියට තමන්ගෙ ස්වාමියගෙ ගෙදරට යනව කියල එකක් නෑ. හැම මනාලයෙකුටම යන්න මනමාලිගෙ ගේ තියෙනව. බොහෝ දුරට මේ ස්ත්‍රී ආධිපත්‍ය නිසා භුතානයේ ස්ත්‍රී පුරුෂ භේදය අඩු ඇති.
ඉන්දියාවට හැර ලෝකෙ ඔිනෑම පුද්ගලයෙක් භූතානයේ සංචාරය කරනවානම් එයා භුතානයේ කොහේ හිටියත් භුතාන් රජයට දවසකට ඩොලර් 200 ක් දෙන්න ඔින. සංචාරකයන් අධික මාර්තු අප්‍රේල් මැයි වලදි ඒක ඩොලර් 250 යි.
ඒ රටේ දළ දේශිය නිෂ්පාදනය අනුව නෙවෙයි රටේ මිනිසුන්ගෙ හෝ රටේ වර්ධන තත්වය තීරණය කරන්නෙ. එයාලට තියෙනව එයාලගෙම ක්‍රමයක්. ඒකට කියන්නෙ, දළ දේශිය සතුට කියල. ඒ අනුව මිනිහෙක්ගෙ අගය තීරණය වෙන්නෙ ඔහු අතඇති මුදල් මත නොවේ. ඔහු කොපමණ සතුටෙන් ඉන්නවාද මත.
ඒ සඳහා ඔවුන් දර්ශක 4 ක් භාවිතයට ගන්නවා.තිරසාර හා සාධාරණ සමාජ-ආර්ථික සංවර්ධනය, පරිසර සංරක්ෂණය, සංස්කෘතිය සංරක්ෂණය සහ ප්‍රවර්ධනය සහ යහපාලනය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය 2011 දී මෙම අදහස භුතානයෙන් ඉගෙනගත් අතර , එහි සාමාජික රටවල් භූතානයේ ආදර්ශය අනුගමනය කිරීමට දිරිගන්වමින්, සතුට "මූලික මානව ඉලක්කයක්" ලෙස හැඳින්වීය. භූතාන ජාතිකයෙක් යනු ආසියාවේ සහ ලෝකයේ වඩාත්ම තෘප්තිමත් පුද්ගලයන්ගෙන් කෙනෙකි.
දරිද්‍රතාවයෙන් පෙළෙන රටක් වුවද, භූතානය එහි සියලුම පුරවැසියන්ට නොමිලේ මූලික අධ්‍යාපනය සහ සෞඛ්‍ය සේවා සපයයි. අධ්‍යාපනය එහි ජනතාව සඳහා මූලික අයිතිවාසිකමක් ලෙස සලකනු ලබන අතර ජාතියේ සමාජ, සංස්කෘතික සහ ආර්ථික අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ. රජය කිසිදු උපකාරක ගාස්තුවක් අය නොකරන අතර ග්‍රාමීය දරුවන්ට නොමිලේ ලිපි ද්‍රව්‍ය සහ පෙළපොත් පවා ලබා දෙයි. 2016 දී භූතානයේ ආයු අපේක්ෂාව වසර 70.20 ක් වූ අතර එය අසල්වැසි ඉන්දියාවට (අවුරුදු 68.56) වඩා වැඩි ය.
එසේම මේ රට මාර්ග සංඥා නොමැති රටවල් කිහිපයෙන් එකකි.
රට පුරා සෙව්වත් ඔබට රථවාහන සංඥා පුවරු කිසිවක් සොයාගත නොහැකි වනු ඇත, එහි අගනුවර වන තිම්පුහි පවා වාහනවල දැඩි තදබදයක් තිබුනද ගමනාගමනය විධිමත්ව හා කාර්යක්ෂමව පැවතීම පුදුම සහගතය. එයට හේතුව ප්‍රධාන මංසන්ධිවල රථවාහන මෙහෙයවීමට සහ පාලනය කිරීමට පොලිස් නිලධාරීන් එහි සිටින බැවිනි. වරක් තිම්පු හි එක් මර්මස්තානයක රථවාහන මාර්ග සඥා පහන් දැල්වූ විට මහජන විරෝධය නිසා ඒවා ඉවත් කරන ලදී.
ලෝකයේ උසම හිමාල කඳු 20 ක්ම තියෙන්නෙ භූතානයේයි. නමුත් නේපාලයේ මෙන් නොව, කඳු නැගීම එහි වන්දනා ගමනක් වන අතර, කිසිදු පුද්ගලයෙකුට උස කඳු තරණයට අවසර නැත, කඳු නැගීම සඳහා අවසර ඇත්තේ මීටර් 6,000 ක් දක්වා පමණි. කිසිදු විදේශකයෙකුට පවා කඳු තරණයට අවසර නැත.
දුම්කොළ වගාව තහනම් කළ ලොව එකම රට භූතානය වන අතර තහනම් ප්‍රදේශවල දුම්පානය කළහොත් ඔබ සිරගත විය හැකිය. සිගරට් අවශ්‍ය පුද්ගලයන්ට ඒවා ආනයනය කල හැක.
කිසිදු සතෙක් රට තුල මැරීම තහනම්ය. පුංචි කුරුල්ලෙකු පවා, බිලී පිත්තක් දමා මාලුවෙකු පවා ඇල්ලීම තහනම් රටකි මෙය. මස් හෝ මාලු ආනයනය කරන අතර අවශ්‍ය පුද්ගලයන්ට ඒවා මිලට ගත හැක.
භූතානයේ එකම ගුවන් තොටුපළේ රාජ්‍යය නිර්දේශ කල ගුවන් නියමුවන් 8 දෙනෙකුට පමණක් පියාසර කිරීමට අවසර ඇත. වෙනත් කිසිදු නියෙමුවෙකුට එහි ගුවන්තොටුපල භාවිතාකල නොහැක. එය පිහිටා ඇත්තේ සුවිසල් කදු මුදුනකය. පාරෝ ගුවන් තොටුපළ ලොව භයානකම ගුවන් තොටුපළ ලැයිස්තුවට ඇතුළත් වන්නේ හිමාල කඳු වැටිය සහ ඉතා පටු ධාවන පථයකට ස්තුති වන්නටය.
1990 සිට භූතානයේ ප්ලාස්ටික් පරිභෝජනය ද තහනම් කර ඇත.
එසේම ලෝකයේ දුර්ලභම පුෂ්පය ඇත්තේ ද භූතානයේය. ඒ හිමාලයානු නිල් පොපි මලය. එය ජාතික වස්තුවක් මෙන්ම ජාතියේ පුෂ්පයද වේ. හිමාලයානු බ්ලූ පොපි විශාල වෛද්‍ය වටිනාකමක් ඇත. අධි රුධිර පීඩනය සඳහා ශාකසාර ප්‍රතිකාර සඳහා ඉතා ප්‍රයෝජනවත් වන ඔසු තේ සකස් කිරීම සඳහා එහි කොළ භාවිතා කරයි. පාචනය සහ උදරයේ කැක්කුම සඳහා නිල් පොපි ඇට භාවිතා වේ. එය මලබද්ධය පිළිබඳ ගැටලුවට ද උපකාරී වේ. නිල් පොපි බීජ පේස්ට් මාංශ පේශි වේදනා නාශකයක් ලෙස භාවිතා කරයි. පියයුරු පිළිකා සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා උපකාරී වන ඔලෙයික් අම්ලය බීජයේ අඩංගු වේ.
